Celem zakwaterowania uczestników zjazdów partyjnych w południowej części terenu zjazdów NSDAP, tj. w Langwasser (obecnie dzielnica Norymbergi), utworzone zostały duże obozy namiotowe. Kiedy w czasie II wojny światowej nie odbywały się już zjazdy partyjne, istniejąca infrastruktura została przystosowana do zakwaterowania dużych mas ludzkich oraz włączona do narodowosocjalistycznej, rasistowskiej polityki izolowania i zbrodni. W 1939 r. Wehrmacht urządził tutaj obóz dla jeńców wojennych, który stanowił część kompleksu obozów jenieckich, funkcjonujących nieprzerwanie aż do wyzwolenia Norymbergi przez amerykańskie oddziały w kwietniu 1945 r. Dziesiątki tysięcy żołnierzy z Polski, państw Beneluxu, Francji, Jugosławii, ZSRS, Włoch, Anglii i USA było tutaj przetrzymywanych w czasie wojny. Większość z nich pracowała przymusowo w Norymberdze i regionie środkowej Frankonii. Traktowanie poszczególnych jeńców wyraźnie się różniło. Podczas gdy przykładowo oficerowie jugosłowiańscy byli traktowani względnie humanitarnie, to stosunek szczególnie do radzieckich i włoskich jeńców był naznaczony ciężką przemocą. Wiele tysięcy jeńców wojennych zmarło w Norymberdze z powodu warunków życia i pracy. Zostali pogrzebani w masowych grobach na norymberskim cmentarzu południowym. Innych planowo zamordowano.
Od wiosny 2017 r. do wiosny 2019 r. Centrum Dokumentacyjne Terenu Zjazdów NSDAP we współpracy z Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu (Polska) realizuje projekt „Teren Zjazdów NSDAP w Norymberdze jako miejsce pracy przymusowej w III Rzeszy”. Projekt zwraca uwagę na trzy wybrane grupy jeńców wojennych, które były internowane i zmuszane do pracy w szczególnie trudnych warunkach: żołnierzy z Polski, ZSRR i Włoch. W ramach projektu zostaną przeprowadzone kwerendy w ponadregionalnych i międzynarodowych archiwach, a także nawiązane kontakty z krewnymi byłych jeńców wojennych. Obok informacji dotyczących funkcjonowania obozów i zatrudnienia jeńców zostaną zrekonstruowane indywidualne losy internowanych żołnierzy. W toku projektu powstaną dwie oferty informacyjne dla szerokiej publiczności: po pierwsze przygotowana zostanie wystawa czasowa, która w 2019 r. będzie eksponowana w Centrum Dokumentacyjnym Terenu Zjazdów NSDAP i w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu. Następnie będzie ona do dyspozycji jako wystawa objazdowa. Po drugie opracowana zostanie prezentacja online, która ukaże temat w sposób zrozumiały dla młodych odbiorców.
Być może mają Państwo informacje albo dokumenty dotyczące jeńców wojennych, którzy w latach II wojny światowej byli internowani w obozach Nürnberg-Langwasser lub zatrudniani w Norymberdze, np. w rolnictwie, przemyśle zbrojeniowym lub do odgruzowywania miasta? A może szukają Państwo informacji o krewnych, którzy byli internowani w obozach jenieckich w Nürnberg-Langwasser?
Czekamy na Państwa odzew. Prosimy o kontakt telefoniczny:
+49 (0)911 231 – 1 68 94 lub mailowy:
prisoners-of-war@stadt.nuernberg.de
Projekt jest współfinansowany ze środków Fundacji "Erinnerung, Verantwortung und Zukunft".
Fundacji "Erinnerung, Verantwortung und Zukunft"
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu